Đề nghị không lập tòa hủy phán quyết trọng tài tại một số tòa án khu vực

Phó Chánh án TAND tối cao Nguyễn Văn Tiến cho rằng, tòa án khu vực đủ năng lực giải quyết các nhiệm vụ mới được giao. Ảnh: Quochoi

Sáng 3.6, dưới sự chủ trì của Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn, Ủy ban Thường vụ Quốc hội khai mạc phiên họp thứ 46.

Sau khai mạc, Phó Chánh án Tòa án nhân dân tối cao Nguyễn Văn Tiến đã trình bày báo cáo việc tiếp thu, giải trình, chỉnh lý Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức Tòa án nhân dân (TAND).

Đề nghị không lập tòa hủy phán quyết trọng tài tại một số tòa án khu vực

Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức TAND đã đưa ra đề xuất điều chỉnh thẩm quyền xét xử yêu cầu hủy phán quyết trọng tài, từ TAND cấp tỉnh hiện nay sang một cấp mới là TAND khu vực.

Về vấn đề này, có nhiều ý kiến đại biểu Quốc hội đề nghị giữ nguyên thẩm quyền giải quyết yêu cầu hủy phán quyết của Trọng tài thương mại của TAND cấp tỉnh.

Trình bày báo cáo tiếp thu, giải trình, Phó Chánh án TAND tối cao Nguyễn Quốc Đoàn cho rằng, việc chuyển giao toàn bộ thẩm quyền giải quyết yêu cầu hủy phán quyết trọng tài cho TAND khu vực là nhằm thể chế hóa chủ trương của Đảng về tăng cường phân công, phân cấp, giao quyền cho cơ sở.

Bên cạnh đó, TAND khu vực là một cấp Tòa án mới được thành lập có quy mô, thẩm quyền, số lượng và chất lượng Thẩm phán đáp ứng được chức năng, nhiệm vụ mới được giao.

Tuy nhiên, để tăng cường tính chuyên môn hóa trong giải quyết yêu cầu hủy phán quyết trọng tài, TAND tối cao sẽ bố trí một số Thẩm phán được đào tạo chuyên sâu, đủ năng lực để giải quyết các vụ việc này, đáp ứng yêu cầu của thực tiễn và hội nhập quốc tế về tư pháp.

Đồng thời, TAND tối cao chỉnh lý dự thảo Luật theo hướng giao thẩm quyền xem xét hủy phán quyết trọng tài, đăng ký phán quyết trọng tài cho Tòa Kinh tế thuộc 1 TAND khu vực tại TP Hà Nội, 1 TAND khu vực tại TP Đà Nẵng và 1 TAND khu vực tại TPHCM.

Liên quan đến ý kiến đề nghị thành lập tòa hủy phán quyết trọng tài tại một số tòa khu vực - TAND tối cao đề nghị "không thành lập".

Theo TAND tối cao, việc xem xét hủy phán quyết trọng tài không phải là loại việc phức tạp hơn so với các tranh chấp, yêu cầu về kinh doanh thương mại khác. Số lượng vụ việc yêu cầu hủy phán quyết trọng tài mà các Tòa án phải giải quyết hàng năm không nhiều và chủ yếu tập trung ở các tỉnh, thành phố lớn.

Bên cạnh đó, việc thành lập thêm tòa chuyên trách trong lĩnh vực trọng tài tại một số TAND khu vực sẽ phát sinh thêm tổ chức bộ máy mới nên cần có sự đánh giá, tổng kết thực tiễn một cách kỹ lưỡng, thận trọng.

Tiếp tục xem xét cho phù hợp

Về nội dung quy định thẩm quyền xét xử yêu cầu hủy phán quyết trọng tài, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp (UBPLTP) Hoàng Thanh Tùng cho biết, Thường vụ UBPLTP vẫn còn 2 luồng ý kiến.

Ý kiến thứ nhất cho rằng, việc dự thảo Luật quy định giao TAND khu vực thẩm quyền hủy phán quyết trọng tài là phù hợp với chủ trương đẩy mạnh phân cấp, phân quyền trong ngành TAND.

Đồng thời, dự thảo Luật đã chỉnh lý theo hướng thận trọng hơn, chỉ giao thẩm quyền này cho Tòa chuyên trách về kinh tế thuộc 3 TAND khu vực tại 3 thành phố lớn để bảo đảm tính chuyên sâu, được TAND tối cao tập trung nguồn lực nhằm bảo đảm thực hiện tốt nhiệm vụ...

Còn luồng ý kiến thứ hai cho rằng, khác với quy trình tố tụng tư pháp thông thường, quyết định hủy phán quyết trọng tài có đặc thù là quyết định chung thẩm, có hiệu lực ngay, không bị kháng cáo, kháng nghị theo thủ tục phúc thẩm, giám đốc thẩm, tái thẩm.

Trường hợp Tòa án có sai sót khi quyết định hủy phán quyết trọng tài thì không có cơ chế khắc phục, có thể tác động tiêu cực đến môi trường đầu tư kinh doanh, niềm tin của doanh nghiệp, khả năng cạnh tranh quốc gia...

Bên cạnh đó, tham khảo kinh nghiệm nước ngoài cho thấy hầu hết các nước đều quy định tòa án cấp cao hoặc trung cấp có thẩm quyền hủy phán quyết trọng tài.

Vì vậy, để bảo đảm thận trọng, đáp ứng yêu cầu của thực tiễn, luồng ý kiến này đề nghị vẫn giữ quy định của Luật Trọng tài thương mại về TAND cấp tỉnh có thẩm quyền hủy phán quyết trọng tài và chỉ giao TAND TP Hà Nội, TAND TP Đà Nẵng và TAND TPHCM thực hiện thẩm quyền này.

Quy định theo hướng này cũng không dẫn đến dồn việc lên TAND tối cao vì quyết định hủy phán quyết trọng tài là quyết định chung thẩm, có hiệu lực ngay, không bị kháng cáo, kháng nghị.

Nguồn: laodong.vn